Peripheral neuropathy
توضیح کلی
نوروپاتی محیطی (نوریت محیطی) گروهی از علایم ناشی از اختلالات اعصاب حسی یا حرکتی. همه اعصاب منتهی به عضلات، عروق خونی و پوست ممکن است درگیر شوند. نوروپاتی محیطی معمولاً انگشتان دست و پا، دست، پا، قسمت‌های پایینی اندام‌های فوقانی و تحتانی را درگیر ساخته و ممکن است با اختلال کنترل ادرار یا مدفوع همراه باشد.
علایم شایع
علایم معمولاً به تدریج ظاهر می‌گردند:
گزگز و کرختی که از دست‌ها و پاها شروع شده و به تدریج گسترش می‌یابد.
ضعف عضلانی تدریجی در سراسر بدن به صورت یک طرفه یا دو طرفه. این عارضه در نواحی مشابه در دو طرف ( قرینه ) بروز می‌کند.
درد تیرکشنده که اغلب شب‌ها بدتر است. درد با لمس یا تغییرات درجه حرارت بدتر می‌شود.
زخم‌های بدون درد برروی انگشتان دست یا پا
پوست خشک رنگ پریده و حساس به لمس
کاهش وزن کمردرد شدید یا بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع، در صورتی که نوروپاتی ناشی از بیماری دیسک بین مهره‌ای باشد.
علل
واکنش به داروها یا مواد شیمیایی از قبیل امتین، هگزوباربتیال، کلربوتانول، سولفانامیدها، فنی‌توئین، نیتروفورانتوئین، فلزات سنگین، مونوکسیدکربن، حلال‌ها، یا سموم صنعتی. گاهی تداخل اثر داروهای تجویز شده برای افراد دچار بیماری‌های قلبی ـ عروقی سبب این علایم می‌شود.
عارضه یک بیماری زمینه‌ای، نظیر دیابت شیرین، اعتیاد به الکل، کمبود ویتامینی، کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین ـ ب12 یا اختلالات تیرویید
تغذیه نامناسب
اختلالات سوءجذب
واکنش‌های خودایمنی
ضربه یا فشار برروی یک عصب
استفراغ بیش از حد، از قبیل استفراغ اوایل بارداری
کم‌کاری تیرویید
پورفیری حاد
عارضه دیالیز
پارگی دیسک بین مهره‌ای
بعضی اختلالات ارثی
عوامل افزایش دهنده خطر
بزرگسالان بالای 60 سال
مصرف داروهای ذکر شده در بالا در قسمت «علل»، به خصوص مصرف چند نوع از این داروها
تماس با مواد شیمیایی ذکر شده در بالا در قسمت «علل»
تغذیه نامناسب، نظیر اعتیاد به الکل
کنترل نامطلوب بیماری دیابت
سابقه خانوادگی نوروپاتی
پیشگیری
تا حدامکان از موارد ذکر شده در قسمت «علل» و «عوامل افزایش‌دهنده خطر» اجتناب کنید.
عواقب مورد انتظار
موارد خفیف با تشخیص و درمان علت زمینه‌ای قابل علاج است. موارد شدید ممکن است غیرقابل علاج باشد، ولی در این موارد نیز درمان به بهبود علایم کمک می‌کند.
عوارض احتمالی
درد مزمن و ناتوانی
درمان
اصول کلی
- بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش‌های خون، ادرار، اندازه‌گیری سطح ویتامین ـ ب12 سرم، آزمایش‌های تیرویید و بررسی مایع نخاع؛ رادیوگرافی؛ نوار عضله (بررسی اختلالات عصب عضله از طریق ثبت فعالیت الکترویکی عضلات) و بررسی‌های هدایت عصبی باشد.
- مهمترین جنبه درمانی عبارتست از شناسایی علت زمینه‌ای نوروپاتی و اصلاح آن در صورت امکان. به عنوان مثال، شناسایی و حذف مواد سمی، اصلاح کمبودهای تغذیه‌ای یا خودداری از مصرف الکل
- تمرین‌های بازخورد زیستی برای آموزش دادن روشهای آسوده‌سازی ممکن است برای تخفیف درد سودمند باشد.
- معاینه دست‌ها و پاها هر روز توسط خود بیمار برای یافتن زخم‌ها احتمالی
- تمیز نگه‌داشتن پاها و کوتاه‌کردن ناخن‌های پا در حد مناسب و استفاده از کفش با اندازه مناسب
- جراحی برای کاهش فشار برروی عصب، اگر عصب تحت فشار باشد.
داروها
برای درد خفیف استفاده از داروهای بدون نسخه نظیر آسپیرین یا استامینوفن ممکن است کافی باشد.
داروهایی برای درمان بیماری زمینه‌ای ممکن است تجویز شود.
فعالیت
اگرنوروپاتی محیطی در فعالیت‌های طبیعی اختلال ایجاد کرده باشد درمان فیزیکی ممکن است سودمند باشد.
در صورت وجود اختلال در حفظ تعادل، استفاده از عصا یا سایر وسایل حمایتی هنگام راه رفتن توصیه می‌گردد.
نصب نرده در نزدیک وان حمام (به عنوان تکیه‌گاه دست برای جلوگیری از لیز خوردن)
رژیم غذایی
رژیم خاصی نیاز نیست. مکمل‌های ویتامینی و موادمعدنی احتمالاً لازم خواهد بود. مصرف پیریدوکسین (ویتامین ـ ب6) ممکن است سودمند باشد.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم نوروپاتی محیطی باشید.
- اگر علایم (به خصوص ضعف عضلانی) با وجود درمان تداوم یافته یا بدتر شود.
- بروز یک ساییدگی یا یک زخم باز
اشنایی با پلک چشم